Здесь предлагаю публиковать сведения, почерпнутые в интернете, касательно диаспор(украинской, беларуской, русской, польской и т.д.), а так же личные заметки о жизни или временном пребывании наших пользователей в ЮА:
Далеко за океаном
Судьба белорусской диаспоры в Аргентине
Алексей Балиев, Москва - Минск
Белорусская и украинская диаспоры в Аргентине, созданные в этой латиноамериканской стране еще во второй половине ХIХ века, давно и весьма тесно сотрудничают. Ныне здесь постоянно проживает около 130 тысяч белорусов и примерно 220 тысяч украинцев, причем свои социально-экономические и гуманитарные права они отстаивают в Аргентине совместно. Наиболее крупные "десанты" белорусской диаспоры на аргентинской земле состоялись 100 и 60 лет тому назад - в 1904 и 1944-1945 годах...
Сперва белорусы (как и украинские, и русские поселенцы) осваивали пампу - южноамериканскую целину с колоссальными массивами неиспользуемых в сельском хозяйстве, но потенциально пригодных для него земель. Большинство приехавших белорусов обосновались именно в этом регионе. Аргентинские власти всячески поощряли "агроиммиграцию", ибо еще в 1880-х годах они официально заявили о намерении превратить Аргентину в одного из мировых лидеров по производству и экспорту сельхозпродуктов. Задача эта была решена за 20-25 лет - и в немалой степени - благодаря славянам-переселенцам.
В 1900-1904 годах в Аргентине оказалось почти 70 тысяч белорусов. Но основная проблема, что называется, этно-политической "идентификации" белорусов в Аргентине вплоть до 1930-х годов была обусловлена тем, что в Аргентине православных приписывали к русским, а католиков - к полякам. Руководство белорусской, а также русской и украинской диаспор в конце 1930-х годов добилось от Буэнос-Айреса отказа от конфессионального принципа "раздела" (т.е. определения национальной принадлежности) иммигрантов.
Еще в 1920-1930-х годах в Аргентине, где в то время проживало около 200 тысяч белорусов, был создан Аргентинский союз белорусских и украинских рабочих организаций, но в конце 1930-х он был расформирован. Между тем соглашение о взаимодействии белорусской и украинской диаспор Аргентины, подписанное в 1925 году, оказалось бессрочным, ибо действует и сегодня. Обе диаспоры совместно добиваются от аргентинских властей социальных пособий, устранения дискриминации в трудоустройстве, получении высшего образования, предоставления временного бесплатного жилья иммигрантам, в платежах за издательскую, культурно-просветительскую, гуманитарную деятельность и т.п. В частности, Буэнос-Айрес недавно подтвердил право белорусских, украинских и русских иммигрантов старше 65 лет, имеющих статус беженцев или перемещенных лиц, на некоторые социальные льготы, частично распространяющиеся на наследников (потомков) таких граждан Аргентины.
В годы Второй мировой войны большинство белорусских общин Аргентины вступило в Славянский комитет Аргентины, созданный в 1943 году для оказания гуманитарной помощи Советскому Союзу и белорусской диаспоре в Европе. Самой крупной организацией белорусов в Аргентине в тот период было "Беларускае таварыство "Культура", которое поддерживало идею союза всех славянских государств.
По данным белорусского историка Евгения Колубовича, в конце 1940-х - первой половине 1950-х в Аргентине оказалось более 30 тысяч белорусов, включая белорусских эмигрантов из восточноевропейских стран. Только в 1944-1945 годах в эту страну прибыло почти 25 тысяч белорусов. Большинство иммигрантов "новой волны" обосновывалось в городах центральной и южной Аргентины. Сегодня в аргентинских городах проживает свыше 60 процентов аргентинских белорусов. А в 1991-м Аргентина предоставила льготные условия для иммиграции и трудоустройства квалифицированных рабочих и инженеров из распадающегося СССР, что привлекло в страну, по экспертным оценкам, около 15 тысяч граждан советской Беларуси.
Сегодня в Аргентине действует 12 белорусских и белорусско-украинских клубов-ассоциаций. Наиболее крупные из них - "Днипро", "Неман", "Имени Янки Купалы", "Автора", "Беловежье", "Свислочь". Белорусские и украинские организации Аргентины активно сотрудничают друг с другом. К примеру, недавно они выступили за создание Союза славянских диаспор Южной Америки: белорусы, украинцы и русские давно проживают и в Уругвае, Чили, Бразилии, Парагвае, Боливии, Эквадоре.
Защита прав соотечественников и пропаганда зарубежной белорусской культуры возведены в ранг долговременной государственной политики Беларуси, в том числе в рамках госпрограммы "Белорусы в мире". В Беларуси периодически проходят конференции представителей белорусских диаспор, проведен всемирный съезд белорусов, учреждено всемирное белорусское объединение "Бацьковщына".
Капсула с красной землей Аргентины появилась на Полоцком обереге
Капсула с красной землей Аргентины появилась на Полоцком обереге. Вместе с лоскутом для гигантского полотнища ее прислали потомки белорусов-иммигрантов из города Обера провинции Мисьонес, рассказала корреспонденту БЕЛТА руководитель клуба "Рошва" при Полоцком городском Доме ремесел Нина Ярмух.
Рукотворный Полоцкий оберег прирастает и прирастает новыми произведениями мастеров пэчворка. Его первая демонстрация состоялась в дни празднования 1145-летия Полоцка - в 2007 году. Тогда площадь полотнища, составленного из лоскутов размером 45x45 см, была 70 кв.м, а в начале 2009 года - уже 94 кв.м. Оберег состоит из 427 квадратов, сделанных мастерицами из разных стран: Беларуси, России, Германии, Латвии, Литвы, Украины, Казахстана, Дании, Молдавии, Болгарии, Эстонии. Интерес к проекту проявили в Кубе, Венесуэле и Японии.
Сейчас уникальное произведение народных мастеров после длительного путешествия по городам Витебской области вернулось на родину - в Полоцк. Его можно увидеть в Доме ремесел.
Идея создания необычного подарка к 1145-му дню рождения Полоцка принадлежит Нине Ярмух и ее ученицам - членам клуба лоскутного шитья "Рошва". У славян оберегом могла служить любая вещь, а если она была сделана своими руками, с чистым сердцем и светлыми помыслами, то сила ее увеличивалась многократно, верили они. Клуб "Рошва" будет продолжать создание этого дивного оберега, и, возможно, к 1150-летию самого древнего города Беларуси, которое будет отмечаться в 2012 году, он будет состоять более чем из 1150 квадратных лоскутов.
© БЕЛТА
артыкул размешчаны на сайте РБ у Аргенцiне.
Беларусы ў Аргенціне
Сяргей Шабельцаў
Адной з самых экзатычных краін пасялення беларусаў за межамі сваёй Бацькаўшчыны з’яўляецца Аргенціна. У “рэспубліку Серабра” нашы суайчыннікі пераязджалі яшчэ да Першай сусветнай вайны, але самая значная хваля беларускай іміграцыі ў гэтую краіну прыпадае на міжваенны перыяд. Польскія навукоўцы называюць лічбу 20 000 беларусаў, якія трапілі ў Аргенціну ў гэты перыяд. Па дадзеных савецкіх дыпламатаў на берагах Ла-Платы ў сярэдзіне 1970-х гадоў было толькі 10 000 беларусаў.
Беларусы-перасяленцы былі сялянамі, але большасць з іх не пайшлі апрацоўваць стэпавыя абшары (пампу), а пасяліліся ў гарадах ці ўладкаваліся на працу ў Патагоніі, дзе здабывалі нафту. Прадпрымальнікі з ахвотай прыймалі на працу беларусаў, бо ў параўнанні з мясцовымі крэоламі яны больш добрасумленна выконвалі работу. Праца ў горадзе давала магчымасць мець вольны час, і беларусы сталі арганізоўваць свае культурныя таварыствы. У снежні 1934 г. узнікла “Беларускае культурна-асветніцкае таварыства”, пазней – беларускае таварыства “Культура”, “Бібліятэка імя Івана Луцкевіча”, “Белавеж”. 21 мая 1939 г. таварыствы аб’ядналіся ў “Фэдэрацыю беларускіх арганізацый у Аргенціне”, да якой далучыліся пазней створаныя таварыствы на Док-Суд і ў горадзе Бэрыса, што ў 60 км ад Буэнас-Айрэса. Узначальвалі гэтае аб’яднанне Уладзіслаў Гайлевіч, Мікалай Мярэчка і Якуб (Ян?) Пятрушак. Федэрацыя выдавала рускамоўны штогадовы “Белорусский иллюстрированный календарь” і газету «Новая газета» (выходзіла ў канцы 1930-х гг. раз на два тыдні).
На сустрэчах удзельнікі таварыстваў размаўлялі на матчынай мове, даведваліся пра падзеі на радзіме, выязджалі на пікнікі, ладзілі розныя імпрэзы і спектаклі. Напрыклад, 25 чэрвеня 1938 г. ў Буэнас-Айрэсе таварыства “Культура” наладзіла першае публічнае прадстаўленне. Тагачасная лятучка-афіша абвяшчала: “Навіна, якой не бывала. Першы раз у Аргенціне ў беларускай мове. Дня 25 чэрвеня а 9 гадзіне вечара ў выгодным салёне “Форвэртс”, Рынкон 1141, Беларускае Таварыства “Культура” наладжвае вялікі спектакль і фамільную забаву. У праграме: “Мікітаў лапаць”… Беларускія дэкламацыі… Скокі… Хто пабачыць камедыю “Мікітаў лапаць”, перанясецца мысьляй на сваю далёкую Бацькаўшчыну, пабачыць жыццё сваёй роднай вёскі, пачуець на сцэне родную мову і ўспомніць пра далёкае прошлае… А затым – ўсе на Рынкон 25 чэрвеня…”.
Але ўсё ж такі беларускаму нацыянальна-культурнаму развіццю ў згаданных арганізацыях не надавалася значнай увагі. Імігранты з Заходняй Беларусі не вучыліся ў беларускіх школах: калі яны мелі пачатковую адукацыю, то яе атрымалі ў расійскіх школах (яшчэ да рэвалюцыі) ці ў польскіх (пасля 1921 г.). Безумоўна, яны размаўлялі па-беларуску, але друкаваныя выданні “Фэдэрацыі беларускіх арганізацый” выходзілі на рускай мове, бо “беларуская эміграцыя, ў сваёй большасці, не знаёма са сваёй літаратурнай мовай, і, акрамя таго, Беларусь уваходзіць у склад вялікіх народаў Савецкай Расіі”. Ад самага пачатку арганізацыі апынуліся пад моцным уплывам імігрантаў-камуністаў, і да Савецкага Саюза беларусы адносіліся як да дзяржавы, у якой рэалізаваліся іх мары аб справядлівасці. Таму пад час Вялікай Айчыннай вайны беларусы арганізавалі дапамогу СССР: збіралі грошы, рэчы, медыкаменты і інш. Усяго беларуская дыяспара сабрала ў дапамогу СССР у перыяд з 1941 па 1946 г. каля 1 млн. песа.
Пасля Другой сусветнай вайны назіраецца актывізацыя грамадска-палітычнай дзейнасці беларусаў. Таму было дзве прычыны. Па-першае, новы прэзідэнт Аргенціны Хуан Перон у 1946 г. усталяваў дыпламатычныя адносіны з Савецкім Саюзам, і ў Буэнас-Айрэсе з’явілася пасольства СССР. Беларусы, якія паходзілі з Заходняй Беларусі і мелі польскія пашпарты, атрымалі магчымасць змяніць грамадзянства з польскага на савецкае. Гэтым скарысталіся многія імігранты, якія імкнуліся вярнуцца на радзіму.
Па-другое, пасля вайны ў Аргенціну з Еўропы перабіраліся беларусы (да 1 тыс. чалавек), якія не прымалі савецкую ўладу, і таму адмоўна ставіліся да ўсялякіх кантактаў з савецкім паслом. Новыя імігранты 4. 04. 1948 г. заснавалі “Згуртаванне беларусаў у Аргенціне” (ЗБА), а сярод іх лідэраў вылучаўся Кастусь Мерляк. Паміж “старай” і “новай” іміграцыяй ішла перманентная барацьба, бо для прасавецкіх беларусаў паваенныя бежанцы былі “здраднікамі”: “называлі іх фашыстамі й крычалі: ”Едзьце назад!”. Тут пачыналіся контратакі прыежджых, перш слоўныя, а потым фізычныя, якія пераходзілі ў бойкі й працягваліся, пакуль ня ўмешвалася паліцыя”.
Савецкае пасольства выкарыстоўвала настальгію беларусаў і спакваля прыцягвала прасавецкіх імігрантаў для распаўсюджвання камуністычных ідэй у Аргенціне і стварэння прывабнага іміджу “краіны Саветаў”. Пасля вайны пры ўдзеле пасольства ў кіраўніцтве “прагрэсістаў” з’явіліся новыя асобы: лідэрам беларусаў стаў член Кампартыі Аргенціны Трафім Ляшук, які рэдагаваў беларускую газету на рускай мове “Наш Голос”. Адбыліся і пераіменаванні некаторых таварыстваў. Так, аб’яднанне ў горадзе Бэрыса стала звацца “імя Георгія Скарыны” (беларускага першадрукара звалі “Францыск”, а імя “Георгій” было “знаходкай” савецкіх гісторыкаў); “Белавеж” на Валянцін-Альсіна стала “імя Я. Коласа” (савецкага беларускага пісьменніка). Новыя ж таварыствы, якія ствараліся пасля вайны, увогуле насілі імёны рускіх пісьменнікаў – “імя А. Талстога” і “імя А. Пушкіна”. У верасні 1946 г. адбыўся Першы кангрэс беларускіх арганізацый у Аргенціне, на якім быў створаны “Саюз беларускіх культурных арганізацый”, а ўзначаліў аб’яднанне Т. Ляшук. Пытанні выклікае ўжо назва адбыўшагася кангрэсу “Першы”, бо такія з’езды праходзілі і да вайны. Але новае кіраўніцтва не лічыла папярэднія з’езды “сапраўднымі”.
Беларусы актыўна ўдзельнічалі ў рабоце “Славянскага саюза у Аргенціне”. Славянскі рух узнік пад час вайны для падтрымцы Савецкага Саюза славянамі ўсіх краін, у тым ліку і ў Паўднёвай Амерыцы. Але ўлады Аргенціны сімпатызавалі ў вайне Германіі і Італіі і забаранілі ў 1942 г. праводзіць з’езд славянскіх арганізацый. Першы Лаціна-Амерыканскі Славянскі кангрэс адбыўся ў 1943 г. у г. Монтэвідэа (Уругвай). Пасля з’яўлення савецкага пасольства ў Буэнас-Айрэсе (1946 г.) дзейнасць “Славянскага саюза” актывізавалася: у лістападзе 1946 г. у Буэнас-Айрэсе адбыўся ІІ Славянскі з’езд, на якім прысутнічалі і беларусы. Генеральным сакратаром Славянскага саюза быў абраны беларус Антон Драмачонак, Т. Ляшук быў абраны ў цэнтральнае кіраўніцтва, а старшынём “Славянскага саюза абралі рускага імігранта Паўла Шастакоўскага (пасля пераезду ў СССР у сярэдзіне 1950-х гг. ён да сваёй смерці жыў у Мінску).
Пракамуністычная накіраванасць славянскага руху не спадабалася кіраўніцтву Аргенціны. Таму ў 1949 г., выкарыстаўшы раскол славян на прыхільнікаў Ціта і прыхільнікаў Сталіна, прэзідэнт Х. Перон забараніў дзейнасць “Славянскага саюза” і ўсіх арганізацый, якія ўваходзілі ў гэтае аб’яднанне (у тым ліку і беларускіх).
У сярэдзіне 50-х гг. у Аргенціне значна пагоршылася эканамічнае становішча, вынікам чаго стала і палітычная нестабільнасць: звыклымі былі ваенныя перавароты, пасля якіх у краіне кіравалі хунты. Таму ў гэты час сярод беларусаў набірае моцы жаданне выехаць з Аргенціны. Пасляваенныя імігранты накіроўваліся ў ЗША, і таму ЗБА праіснавала фактычна толькі да 1957 г., а пасля яго дзейнасць практычна спынілася. А прасавецкі накіраваныя беларусы ў сярэдзіне 1950-х гг. массава “рээмігрыравалі” ў СССР. Аднак савецкія рэаліі аказаліся нечакана непрыемнымі: у краіне была пасляваенная разруха, недахоп жылля, нізкія заробкі, вялікая злачыннасць, дыктат камуністычных улад і спецслужбаў. Таму значная колькасць “рээмігрантаў” пажадала павярнуцца ў Аргенціну, але выехаць з СССР было ўжо немагчыма. Толькі ў 60-х гг. невялікая іх частка здолела пераехаць у Аргенціну: з агульнай колькасці беларускіх “рээмігрантаў” у 1,5 тысячы павярнулася не больш за 300 чалавек.
Што датычыцца грамадскага жыцця ў Аргенціне, то з сярэдзіны 1950-х гадоў беларускія імігранты ўваходзілі ў склад інтэрнацыянальных клубаў савецкіх грамадзян, што ядналі імігрантаў, у асноўным, украінскага і беларускага паходжання. Клубы насілі імёны савецкіх ці “прагрэссіўных” пісьменнікаў: М. Горкага, М. Астроўскага, В. Бялінскага і г. д. У гэтых арганізацыях былі сабраныя бібліятэкі ў асноўным твораў савецкіх пісьменнікаў на рускай ці ўкраінскай мовах. Тут дзейнічалі танцавальныя, шахматныя, мастацка-тэатральныя гурткі, аб’яднаны хор, вывучалася руская мова.